Używane samochody z silnikiem diesla, które jeżdżą po polskich drogach, często pochodzą z importu i mają około 13-15 lat. Mimo że ich zakup wydaje się ekonomicznym i sprytnym rozwiązaniem, często nie zdajemy sobie sprawy z rzeczywistych kosztów ich eksploatacji: dla budżetu domowego, zdrowia ludzi – w tym naszego i naszych bliskich, oraz dla środowiska. Kampania Stopdiesel.pl pokazuje tę ciemną stronę taniego i pozornie niezawodnego diesla.
Najnowsze statystyki dotyczące pojazdów w Polsce
Analiza aktualnych rejestracji pojazdów w Polsce wykazuje, że nasz kraj pozostaje w tyle za innymi krajami europejskimi w kwestii nowoczesnych trendów związanych z transportem.
W 2023 roku aż 39% zarejestrowanych samochodów osobowych w Polsce było pojazdami z silnikiem diesla. Według najnowszych danych Carfax, około 60% używanych samochodów zarejestrowanych w Polsce pochodzi z importu, a większość z nich (aż 3 na 4) jest w nienajlepszym stanie technicznym lub ma historię powypadkową. Pomimo wzrostu udziału pojazdów elektrycznych i hybrydowych, Polska nadal ma jedne z najstarszych flot samochodowych w Europie, a średni wiek nowo zarejestrowanych pojazdów w 2023 roku wynosi prawie 13 lat (Instytut SAMAR, 2023). Dlaczego więc pojazdy z silnikiem diesla z Zachodu trafiają do Polski?
Od początku lat 90. polscy kierowcy poszukiwali importowanych z zachodu pojazdów z silnikiem diesla. Chcieliśmy je mieć zarówno jako symbol zmian ustrojowych i pewnego poziomu życia, jak i ze względu na przekonanie o ich niezawodności i ekonomiczności (olej napędowy zawsze był tańszy od benzyny, obecnie różnice w cenach zaczynają się zacierać).
Pomimo znaczących zmian społecznych i rozwoju gospodarczego w ciągu ostatnich 30 lat, dane dotyczące importu i liczby zarejestrowanych w Polsce używanych pojazdów z silnikiem diesla nie wskazują na gwałtowny spadek ich popularności. Jest to spowodowane atrakcyjną ceną używanych pojazdów marki, które wciąż są kojarzone z luksusem.
Od 1992 r. normy emisji euro w Europie Zachodniej systematycznie się zaostrzają, zmuszając właścicieli najbardziej emisyjnych pojazdów z silnikiem diesla do wymiany na nowsze modele spełniające wyższą normę. W rezultacie, stare pojazdy trafiają m.in. na polskie drogi, gdzie dotychczas mogły poruszać się „bez przeszkód”.
Polska: Kiedy pojazdy z silnikiem diesla zostaną objęte ograniczeniami ruchu i dodatkowymi opłatami za emisje?
Przy planowaniu zakupu pojazdu z silnikiem diesla, warto wziąć pod uwagę, że sytuacja ta zbliża się ku końcowi – latem 2024 r. w Warszawie pojawi się pierwsza strefa czystego transportu. Kraków planuje ponowne przyjęcie uchwały w sprawie SCT jeszcze w tym roku, a Wrocław również zapowiada wprowadzenie podobnych rozwiązań. Możemy się spodziewać, że inne duże miasta również pójdą w ich ślady w ciągu najbliższych lat. Następnie trend ten rozprzestrzeni się na coraz mniejsze miasta.
Zgodnie z Krajowym Planem Odbudowy, w 2024 i 2026 roku planowane jest wprowadzenie nowych opłat za rejestrację i użytkowanie pojazdu, które będą uzależnione od poziomu emisji zanieczyszczeń.
W 2022 i 2023 roku wprowadzono przepisy nakładające na diagnostów obowiązek sprawdzenia podczas regularnej kontroli technicznej pojazdu, czy systemy redukcji emisji zanieczyszczeń (np. filtry DPF i katalizatory) działają poprawnie.
Nowe regulacje mają na celu wyeliminowanie „mobilnych kopciuchów” z gęsto zaludnionych obszarów miejskich, gdzie przebywają liczne grupy pieszych.
Szkodliwy wpływ spalin z silników diesla na zdrowie człowieka
Zgodnie z obecnym stanem wiedzy naukowej, spaliny z silników diesla zostały sklasyfikowane przez WHO jako substancje Grupy I, co oznacza, że są one potencjalnie rakotwórcze dla ludzi. Zanieczyszczenia z pojazdów z silnikiem diesla mogą przyczyniać się do rozwoju chorób układu oddechowego, układu krążenia, alergii oraz mogą powodować zaburzenia rozwojowe u płodu.
Wysokie stężenia tlenków azotu, w tym szczególnie dwutlenek azotu (NO2), pochodzące głównie z spalin z oleju napędowego, są uważane za jedne z najgroźniejszych zanieczyszczeń atmosferycznych w centrach miast. Ich kumulacja jest poważnym problemem związanym z działalnością człowieka.
Badania przeprowadzone w 2019 roku wykazały, że dwutlenek azotu ma istotny wpływ na rozwój astmy u dzieci mieszkających w miastach. Według szacunków, aż 95% przypadków astmy u dzieci na całym świecie można powiązać z ekspozycją na zanieczyszczenia zawierające NO2 (The Lancet, 2022).
Debata na temat przyszłości transportu drogowego w Europie oraz powstające regulacje i przepisy tworzą kontekst dla decyzji o zakupie używanego pojazdu z silnikiem diesla w 2024 r. Ważne jest wzięcie pod uwagę całościowych informacji, aby uniknąć żałowania decyzji po zakupie.
Dystrybucja: pap-mediaroom.pl